Á²Á˲ÉÍŠDzÁÐÀÍÍß ÅÇÄÐÈ
Íåå쳿 8: 1-18

“Ãîñïîäí³é Çàêîí äîñêîíàëèé, â³í çì³öíþº äóøó” (Ïñàëîì 19: 7).

Åçäðà, ìàáóòü, ïîâåðíóâñÿ äî Âàâèëîíó, ùîá òàì ïðîäîâæóâàòè âèâ÷àòè ³ äåòàëüíî çâ³ðÿòè Çàêîí. Íàñòóïíîãî ðàçó ìè ÷óºìî ïðî íüîãî ÷åðåç òðèíàäöÿòü ðîê³â, àëå âæå ÿê ïðî çíàíó ïîñòàòü â ªðóñàëèì³. Ïðàöÿ Íåå쳿 ïî â³äáóäîâ³ ì³ñüêèõ ìóð³â òà áðàì áóëà çàâåðøåíà çà òèæäåíü äî þäåéñüêîãî íîâîãî ðîêó. Öåé òèæäåíü âèêîðèñòàëè, ùîá â³äïî÷èòè òà íàáðàòèñÿ ñèë, ³ â íàñòóïíèé äåíü (áëèçüêî 1 æîâòíÿ) â³äáóëèñÿ çàãàëüí³, ãðîìàäñüê³ çáîðè íà â³äêðèò³é ïëîù³, îäðàçó çà õðàìîì. Äëÿ Åçäðè çáóäóâàëè ï³äâèùåííÿ, ïîì³ñò, ³ ç ö³º¿ íàãîäè â³í ÿê êíèæíèê, ÿê îñâ³÷åíà ëþäèíà ÷èòàâ â³ä ðàíêó ³ äî ïîïîëóäíÿ ëþäÿì ç Êíèãè Çàêîíó. Êíèãó ÷èòàëè ÷àñòèíàìè. Ñâÿùåíèêè òà ëåâèòè, çì³øàâøèñü ç íàðîäîì, ïîÿñíþâàëè çíà÷åííÿ ð³çíèõ óðèâê³â. Íàðîä, ç ïîâàãè äî Çàêîíó, ñëóõàâ ñòîÿ÷è, à êîëè Çàêîí îáãîâîðþâàëè, ñ³äàâ íà çåìëþ.

Öå áóëî âåëè÷åçíå á³áë³éíå ç³áðàííÿ, ÿêå âèêëèêàëî ãëèáîêèé ³íòåðåñ. Ëþäè, ñëóõàþ÷è ñëîâà Áîæåñòâåííîãî Çàêîíó ³ ðîçóì³þ÷è, ùî âîíè íå âèêîíóâàëè öåé Çàêîí – íàâ³òü ó ì³ðó ñâî¿õ ìîæëèâîñòåé, – óñâ³äîìèëè ïðè÷èíó, ÷îìó Ãîñïîäü äîçâîëÿâ ð³çí³ ïîêàðàííÿ íà íèõ, ïîòðàïëÿííÿ â ïîëîí ³ ò. ä. Âîíè óñâ³äîìèëè, ùî òàêîþ áóëà Éîãî óãîäà ç íèìè, ùî ñëóõíÿí³ñòü ç ¿õíüîãî áîêó ìàëà áóòè íàãîðîäæåíà áëàãîñëîâåííÿìè òà äîáðîáóòîì, à íåñëóõíÿí³ñòü – êàðîþ, ïîëîíîì ³ ò. ï. Óñâ³äîìëåííÿ ãð³õà âèêëèêàëî ñìóòîê ³ ñëüîçè – ëþäè ã³ðêî ïëàêàëè.

Òîä³ Íååì³ÿ, Åçäðà òà ³íø³ ïîÿñíèëè ëþäÿì (ñàì³ òà ÷åðåç ëåâèò³â), ùî çàðàç íå ÷àñ ïëàêàòè, à, íàâïàêè, ÷àñ ðàä³òè. Òðåáà ïàì’ÿòàòè íå ò³ëüêè ñòðîã³ñòü Áîãà â ïîêàðàíí³ çà çë³ â÷èíêè áàòüê³â, àëå é Éîãî ìèëîñò³, ÿê³ òåïåð ïîâåðòàþòüñÿ äî íèõ, ³ îñîáëèâî òðåáà îö³íþâàòè ôàêò, ùî ³í çíîâó ïîñèëຠ¿ì Çàêîí, ÷èì ñâ³ä÷èòü ïðî ãîòîâí³ñòü ïðèéíÿòè ¿õ íàçàä äî Ñâ ìèëîñò³. ¯ì íàãàäàëè, ùî òîé ñàìèé Çàêîí, ÿêèé ïåðåäáà÷àâ ïîêàðàííÿ, ãîâîðèâ òàêîæ ïðî Áîæó ìèë³ñòü, ³ ÿêùî âîíè ðîçêàþòüñÿ, òî ³í ïðîáà÷èòü ¿ì ³ ïîâåðíå ¿õ äî Ñâî¿ ìèëîñò³. Îñü òàê ñëüîçè çì³íèëèñÿ íà ïîñì³øêè, à ïëà÷ – íà ðàä³ñòü.

Íååì³ÿ ñêàçàâ: “²ä³òü, ¿æòå ñèòå òà ïèéòå ñîëîäêå, ³ ïîñèëàéòå ÷àñòêè òîìó, â êîãî íåìà íàãîòîâëåíîãî. Áî ñâÿòèé öåé äåíü äëÿ íàøîãî Ãîñïîäà, ³ íå ñóìóéòå, áî ðàä³ñòü ó Ãîñïîä³ öå âàøà ñèëà”.

ÓÂÀÆÍÅ ×ÈÒÀÍÍß ÇÀÊÎÍÓ

Ñêàçàíî, ùî âîíè “ïîÿñíþâàëè íàðîäîâ³ Çàêîí”. Ñüîãîäí³, î÷åâèäíî, º âåëèêà ïîòðåáà ñàìå â òàêîìó íàâ÷àíí³. Íîì³íàëüíèé äóõîâíèé ²çðà¿ëü º ó íàï³âçðóéíîâàíîìó ñòàí³ ÷åðåç áðàê ðîçóì³ííÿ Áîæîãî Ñëîâà. Ìè, çäàºòüñÿ, çíàõîäèìîñÿ â ÷àñ³, ÿêèé çãàäóâàâ ïðîðîê, êàæó÷è: “Îñü äí³ íàñòàþòü, ãîâîðèòü Ãîñïîäü Áîã, ³ ãîëîä ïîøëþ ß íà çåìëþ, íå ãîëîä íà õë³á, ³ íå ñïðàãó íà âîäó, àëå ñïðàãó ïî÷óòè Ãîñïîäí³ ñëîâà” (Àì. 8: 11).

Áàãàòî õòî ââàæàº, ùî â³í äîáðå îçíàéîìëåíèé ³ç â÷åííÿì Á³á볿, òîä³ ÿê íàñïðàâä³ â³í îçíàéîìëåíèé ò³ëüêè ç òèì ÷è ³íøèì â³ðîâ÷åííÿì òåìíîãî ìèíóëîãî, ³ âñ³ ö³ â³ðîâ÷åííÿ, ìóñèìî ïðèçíàòè, ì³ñòÿòü òðîõè ïðàâäè ³ áàãàòî íåïðàâäè. Íàøîþ âåëèêîþ ïîìèëêîþ áóëî ïðèïóùåííÿ, ùî íàø³ âèçíàííÿ â³ðè ³ âñ³ â³ðîâ÷åííÿ ïåðåêîíëèâî ³ ö³ëêîâèòî ïðåäñòàâëÿëè Á³áë³éí³ â÷åííÿ. Öÿ ïîìèëêà êîøòóâàëà äîðîãî. Òèñÿ÷³ ïîðÿäíèõ ðîçóì³â â³äâåðíóëèñÿ â³ä Á³á볿 ÷åðåç ïîìèëêîâå ïðèïóùåííÿ, ùî ö³ â³ðîâ÷åííÿ ïðåäñòàâëÿþòü òå, ÷îãî âîíà íàâ÷àº. Ïåðåêîíàí³, ùî âîíè á³ëüøå íå ìîæóòü ï³äòðèìóâàòè æîäíå õðèñòèÿíñüêå â³ðîâ÷åííÿ â ö³ëîìó, ö³ ñâ³òë³ ðîçóìè â³äêèíóëè ¿õ, à ç íèìè ³ Á³áë³þ.

Òå, ùî òðåáà çðîáèòè, öå â³äíîâèòè âèâ÷åííÿ Á³á볿, äî òîãî æ áåç íàøèõ ñåêòàíòñüêèõ îêóëÿð³â. Íàø³ ïðàáàòüêè, ÿê³ ñòâîðèëè íàø³ â³ðîâ÷åííÿ, òàê ÷è ³íàêøå áóëè çàéíÿò³ ïåðåñë³äóâàííÿìè îäèí îäíîãî, ùî ìè ñüîãîäí³ ö³ëêîâèòî çàñóäæóºìî. Âîíè, çâè÷àéíî, áóëè òàêèìè æ ÷åñíèìè, ÿê ³ ìè, àëå ìàëè ìåíøå ñâ³òëà – æèëè â á³ëüø òåìíîìó ³ö³. Ïåðåêîíàííÿ, ùî Áîã êàòóº ì³ëüÿðäè Ñâî¿õ ñòâîð³íü, ïðèâåëî äåêîãî ç íàøèõ áëàãîíàì³ðåíèõ ïðàáàòüê³â äî òîãî, ùîá êàòóâàòè îäèí îäíîãî â ³ìåí³ Áîãà ñïîñîáîì, ÿêèé ìè ñüîãîäí³ íå ìîæåìî ñõâàëèòè àí³ ÿê ñïðàâåäëèâèé, àí³ ÿê ëþáëÿ÷èé, àí³ ÿê õðèñòîïîä³áíèé.

Òî ÷îìó æ ìè ïîâèíí³ ââàæàòè, ùî ö³ â³ðîâ÷åííÿ ïðàâèëüí³ â óñ³õ â³äíîøåííÿõ? ×è æ, ðàäøå, íå òðåáà ââàæàòè, ùî ÿêùî òàêà äîáðà ëþäèíà, ÿê áðàò Äæîí Êàëüâ³í, çðîáèâ òàêó âåëèêó ïîìèëêó, ùî ï³äïèñàâ íàêàç, ÿêèé ïîñèëàâ õðèñòèÿíñüêîãî áðàòà, Ñåðâåòà, íà âîãíèùå, òî öå äîâîäèòü, ùî ùîñü áóëî íå òàê ç òåîëîã³÷íèìè óÿâëåííÿìè Êàëüâ³íà, ÿê³ ëåæàòü â îñíîâ³ ìàéæå âñ³õ íàøèõ ïðîòåñòàíòñüêèõ â³ðîâ÷åíü?

Ìàþ÷è ñüîãîäí³ ó ñâîºìó ðîçïîðÿäæåíí³ ÷óäîâó Á³áë³þ, ÿêà çíàõîäèòüñÿ ìàéæå â êîæíîìó õðèñòèÿíñüêîìó äîì³, ìè ïîâèíí³ çíàòè á³ëüøå ïðî ¿¿ â÷åííÿ, í³æ áóäü-õòî ç íàøèõ ïðàáàòüê³â. Äîïîìîãîþ â öüîìó º íå ò³ëüêè îñâ³òà, àëå é çðó÷íî îïðàâëåíà Á³áë³ÿ, ³ ìè ìàºìî ï³äðó÷íèêè ó ôîðì³ êîíêîðäàíñ³â, òåêñòîâèõ ïîñèëàíü ³ ò. ï. ×è æ íå ïîðà íàì, ÿê ëåâèòàì òà äóõîâíèì ³çðà¿ëüòÿíàì, äîêëàñòè çóñèëü, ùîá çíîâó ïîâåðíóòèñÿ äî Á³á볿 ³ ðîçïîâ³ñòè ëþäÿì ïðî ¿¿ â÷åííÿ?

Ìè íå â³äñòîþºìî ñàìîãî ëèøå ùîäåííîãî ÷èòàííÿ ïåâíî¿ ê³ëüêîñò³ ðîçä³ë³â àáî çàâ÷àííÿ â³ðø³â íàïàì’ÿòü, àí³ çâè÷íèõ óðîê³â Íåä³ëüíèõ Øê³ë. Ìè â³äñòîþºìî â³äáóäîâó íàøî¿ â³ðè íà îñíîâ³ ñàìî¿ ëèøå Á³á볿. Áåçïåðå÷íî, êîëè á óñ³ ç Áîæîãî íàðîäó çìîãëè â³äìîâèòèñÿ ó ñâîºìó ðîçóì³ â³ä ñåêòàíòñüêèõ îêóëÿð³â ³ çàéíÿòèñÿ çàíîâî âèâ÷åííÿì Ñëîâà â éîãî âëàñíîìó ñâ³òë³, â³ä öüîãî øâèäêî íàñòàëî á âåëèêå áëàãîñëîâåííÿ. Äîñë³äíèêè Á³á볿 íåâäîâç³ ñòàëè á îäíî ç³ ñîáîþ òà ç Îòöåì, à òàêîæ ç Ãîñïîäîì ²ñóñîì Õðèñòîì – îäí³ºþ Öåðêâîþ Æèâîãî Áîãà, çãàäàíîþ ó Ñâÿòîìó Ïèñüì³, ìàþ÷è îäíîãî Ãîñïîäà, îäíó ³ðó, îäíå Õðèùåííÿ, îäíîãî Áîãà é Îòöÿ âñ³õ.

ÑÈËÀ ÁÎÆÅÑÒÂÅÍÍÎÃÎ ÇÀÊÎÍÓ

Ó Áîæîìó Ñëîâ³ º ñèëà äî äîáðîãî, ÿêî¿ íå çíàéòè äå³íäå. Âèùà Êðèòèêà íåñå âåëèêó â³äïîâ³äàëüí³ñòü çà çðîñòàííÿ áåççàêîííÿ ó ñâ³ò³. “Ãîñïîäí³é Çàêîí äîñêîíàëèé, â³í çì³öíþº äóøó” – ïåðåì³íþº ³ñòîòó. Âèù³ Êðèòèêè ó âñ³õ íàøèõ êîëåäæàõ òà ñåì³íàð³ÿõ âèêîíóþòü æàõëèâî íèù³âíó ïðàöþ, ó ïîð³âíÿíí³ ç ÿêîþ òå, ùî ðîáèâ Âîëüòåð, Òîìàñ Ïåéí òà Ðîáåðò ²íãåðñîë, áóëî í³÷èì. Ìîæíà ñêàçàòè, ùî çà îñòàíí³ òðèäöÿòü ðîê³â òðè ÷åòâåðòèõ óñ³õ âèïóñêíèê³â óñ³õ êîëåäæ³â íå â³ðÿòü â Á³áë³þ, ³ ¿õí³é âïëèâ íàïîëåãëèâî âèêîðèñòîâóâàâñÿ äëÿ òîãî, ùîá ðîçõèòàòè â³ðó ³íøèõ. ³äõèëåííÿ, ÿê³ ïðèâåëè ¿õ äî íåâ³ð’ÿ, íåìèíó÷å âïëèâàòèìóòü íà ³íøèõ. Á³áë³ÿ ñàìà ïî ñîá³ º ï³äðó÷íèêîì, ³ â³ðèòè òðåáà ò³ëüêè â òå, ÷îãî âîíà íàâ÷ຠ– ÷è öå ï³äòðèìóº íàø³ êîëèøí³ â³ðîâ÷åííÿ, ÷è ñóïåðå÷èòü ¿ì.

R4922 (1911 ð.)